مدلسازی خروج احتمالی نفت از چاه های نفتی فراساحلی، بررسی موردی: حوزه های نفتی ایران در خلیج فارس.

جهان در چند دهه اخیر شاهد موارد متعددی از ریزش نفت در دریاها و اقیانوس ها بوده است. تاکنون هیچ تحقیقی در خصوص نحوه پخش و انتشار آلودگی های نفتی در مناطق حساسی از خلیج فارس مانند حوزه های ابوذر و بهرگانسر صورت نگرفته است. دلیل دیگر انتخاب دو حوزه مذکور، دست یابی به درک عمیق تر از الگوی پخش و انتشار نفت حاصل از ریزش نفت و گاز از چاه های فراساحلی، در محدوده آب های کم عمق و متوسط است. به منظور بررسی دقیق تر حرکت نفت هنگام خروج از کف دریا، انتشار نفت در دو بخش میدان نزدیک و میدان دور مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این شبیه سازی ها، بررسی رفتار هیدرودینامیکی پلوم نفت خروجی از کف دریا، ارزیابی عملکرد مدل های oscar و osis در شبیه سازی پخش و انتشار نفت در دریا، مقایسه دو مدل oscar و osis و هم چنین مدلسازی عملیات پاسخ جهت تعیین میزان کارایی این روش ها است. مدلسازی چند سناریوی محتمل خروج نفت خام سبک به منظور ارزیابی مناطق تحت تاثیر آلودگی نفت صورت پذیرفته است. نتایج مربوط به این شبیه سازی ها بیانگر این حقیقت هستند که باد مهم ترین عامل در در نحوه پخش و انتقال لکه نفت در این مناطق است. جریان های خلیج فارس از نوع جزر و مدی بوده که دارای ماهیت رفت و برگشتی هستند. بنابراین در انتقال و پخش آلودگی نفت در حوالی مناطق بهرگانسر و ابوذر، جریان های دریایی در مقایسه با باد از درجه دوم اهمیت قرار دارند. به بیان بهتر، تاثیر عمده جریان های دریایی بر روی نحوه پخش و انتشار جت/پلوم نفت و گاز خروجی از کف دریا است. با استناد به نتایج موازنه جرم نفت، در چند روز اول شبیه سازی بخش عمده ای از نفت تبخیر شده و یا در کف بستر رسوب گذاری خواهد کرد. از طرف دیگر توده عظیمی از ذرات نفت در ستون آب باقی می مانند که این موضوع به نوبه خود مشکلات فراوانی را برای آبزیان منطقه بوجود خواهد آورد. به منظور ارزیابی کارایی تجهیزات عملیات پاسخ در پیشگیری از پخش و انتشار نفت در منطقه در یک سناریوی مجزا، به مدلسازی این تجهیزات پرداخته شد. با نگاهی به عملکرد تجهیزات پاسخ و وسایل مکانیکی جمع آوری و بازیافت آلودگی نفتی از دریا می توان به این نکته پی برد که این تجهیزات، با نوع و تعداد مفروض در سناریوی ریزش نفت، نقش چندان موثری در پیشگیری از پخش و انتشار نفت ایفا می کنند. در این سناریوها مواد پراکنده ساز از طریق شناورها و هواپیما، تأثیرات آلاینده های بالقوه سطحی را کاهش می دهند اما باعث افزایش نفت موجود در ستون آب و هم چنین رسوب نفت در کف دریا می شوند.